Hindistan ile Pakistan arasında tırmanan son çatışma yalnızca sınır hattını değil, küresel silah piyasasını da hareketlendirdi. Pakistan’ın, Çin yapımı J-10C savaş uçaklarıyla Hint ordusuna ait Fransız yapımı Rafale jetini düşürdüğü iddiası, Çin Savunma Sanayii hisselerini fırlattı. Peki bu gelişme, Güney Asya’daki sıcak çatışmadan çok daha fazlasını mı temsil ediyor? Çin silahları artık yalnızca cephede değil, küresel güç dengelerinde de belirleyici mi oluyor?
Hindistan-Pakistan gerilimi sadece bir sınır çatışması mı, yoksa Çin’in küresel askeri yükselişini pekiştiren yeni bir güç gösterisi mi?
Son günlerde Güney Asya’daki nükleer komşular arasında tırmanan çatışmalar, sadece iki ülkenin güvenliğini değil, küresel savunma sanayii dengelerini de etkiliyor. Pakistan’ın Hindistan’a ait bir Fransız yapımı Rafale savaş uçağını düşürdüğünü açıklamasının ardından, Çin üretimi J-10C savaş uçaklarının ismi dünya gündemine girdi. Bu açıklamayı izleyen saatlerde Çin’in savunma sanayi şirketlerinin hisseleri tavan yaptı. Peki, bu askeri çatışmanın kazananı gerçekten kim?
Savaşın Gölgesinde Yükselen Hisseler: Çin Savunma Sanayii Sahneye Çıkıyor
Pakistan’ın kullandığını açıkladığı Chengdu J-10C savaş uçakları, Çin’in devlet destekli AVIC firmasının ürünleri. CNBC’nin haberine göre AVIC’e bağlı AVIC Chengdu Aircraft hisseleri, çatışma haberlerinin ardından Shenzhen borsasında yüzde 17’nin üzerinde değer kazandı. Diğer bir yan kuruluş olan AVIC Aerospace’in Hong Kong borsasında işlem gören hisseleri de yüzde 6’yı aştı.
Bu artış, yalnızca bir askeri başarıdan değil, Çin’in savunma teknolojisinin sahada “kanıtlanmış olması”ndan kaynaklanıyor. Hindistan’a ait gelişmiş Rafale jetlerinin Çin yapımı uçaklarca düşürüldüğü iddiası, Çin’in savunma ihracatında yeni bir itibar ve pazar kapısı araladığını gösteriyor.
Uluslararası Etki: Güney Asya’daki Çatışma, Silah Endüstrisinin Geleceğini Şekillendiriyor mu?
Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi’nden (CSIS) Seth Jones’un yorumuna göre, Çin-Pakistan askeri ilişkileri yıllardır artarak devam ediyor. Çin’in, Soğuk Savaş sonrası Pakistan’ın en büyük savunma ortağı haline geldiği biliniyor. Bu bağlamda yaşanan son çatışma, Çin silahlarının gerçek savaş ortamındaki performansına dair kritik bir “test senaryosu” olarak uluslararası çevrelerde dikkatle izleniyor.
SIPRI verilerine göre Çin’in 2020-2024 arasındaki toplam silah ihracatının %60’tan fazlası Pakistan’a yapıldı. Bu durum, Hindistan karşısında Pakistan’ın neredeyse tamamen Çin teknolojisine dayanan bir askeri kapasiteyle sahada olduğunu gösteriyor.
Hindistan Ne Diyor? Karşılıklı Bilgi Savaşları
Pakistan, Hindistan’a ait 5 savaş uçağını düşürdüğünü ilan etti. Ancak Hindistan, bu iddiaları “asılsız” ve “yanıltıcı propaganda” olarak nitelendiriyor. Öte yandan Hindistan da Keşmir ve çevresindeki dokuz ayrı noktaya hava saldırısı düzenlediğini kabul etti. Bu karşılıklı açıklamalar, yalnızca cephede değil, medya ve diplomasi alanında da yeni bir savaşın sürdüğünü gösteriyor.
Bu noktada Çin’in rolü daha da önem kazanıyor. Çünkü Çin’in Pakistan’a sağladığı bu askeri destek, Hindistan tarafından doğrudan bir meydan okuma olarak algılanıyor.
Borsa mı Cephe mi? Kazanılan Ne, Kaybedilen Ne?
Quantum Strategy’den David Roche’a göre, Çin savunma hisselerindeki ani yükseliş, sadece piyasa refleksi değil; Çin’in, olası bir savaşta Pakistan’ı destekleme iradesini ve kapasitesini simgeliyor. Ancak CSIS’ten Jones’a göre bu yükseliş geçici olabilir. Zira çatışmanın boyutu tırmanmazsa, hisse senetlerinde yeniden bir dengelenme yaşanması kaçınılmaz.
Bu arada Pakistan’ın sipariş ettiği 36 J-10CE savaş uçağının yalnızca 20’si şu an hizmette. Bu sayı, olası bir çatışmanın genişlemesi durumunda Pakistan’ın Çin’den daha fazla askeri destek isteyebileceğini de gösteriyor.
Sonuç: Sınır Çatışması mı, Küresel Satrancın Hamlesi mi?
Hindistan ile Pakistan arasındaki askeri gerilim, Çin’in küresel askeri stratejisini pekiştirmesi açısından kritik bir eşik olabilir. Sadece iki ülke arasında yaşanan bir sınır çatışması gibi görünen bu olay, aslında Çin’in savunma sanayiini tanıtması ve meşrulaştırması için eşsiz bir fırsata dönüşmüş durumda.
Pakistan Çin’in silahlarını kullanarak sahada Hindistan’a karşı koyarken, Çin bu başarıyı küresel pazarda bir vitrin olarak sergiliyor. Şimdi dünya, bu askeri teknoloji ihracatının sadece silah değil, siyasi nüfuz da taşıdığını daha iyi anlıyor.
Kaynaklar:
-
CNBC News
-
SIPRI
-
CSIS
-
AVIC Resmi Duyuruları
-
Pakistan Dışişleri ve Enformasyon Bakanlığı Açıklamaları
-
Hindistan Savunma Bakanlığı
-
S. Rajaratnam School of International Studies