HaticeE
Bu yazıyı size enfes bir helvayı zevkle yerken yazıyorum. Bugün Mevlid Kandili ve 21 numaradaki komşumuz bütün apartmana helva dağıttı. Teşekkürler 21 numara! Allah kabul etsin! Kandil için yapılan helvanın derin bir anlamı var. Bu yüzden yemezsek olmaz. Yazıktır, günahtır!
Birkaç gün önce, iş yerinden bir arkadaşımızın yeni doğan bebeğini görmek için evine davet edildim. Başıma gelecekleri tahmin ediyordum. Karşı konulamaz tatlılar, tuzlular beni bekliyordu. Evine gitme konusunda çok kararsızdım. Çok sevdiğim, güzel yürekli arkadaşımın iki aylık küçük bebeğiyle bir sürü hazırlık yaptığını öğrenince, yüreğim el vermedi ve evine gitmeye karar verdim. Menüsünde poğaça, haşhaşlı çörek, peynirli börek, makarna salatası, sarma, cevizli kurabiye, elmalı kurabiye ve en sonunda çikolatalı enfes bir pasta vardı.
Tüm ikramlarda şeker ve karbonhidrat gırla gidiyor. Menüdeki tek sebze, sarmanın zavallı yaprağıydı ki bu sarmayı baş köşeye koymak gerekirdi. “Bu seferlik diyetimizi bozalım, ne olacak,” dedim. En son ikram edilen çikolatalı pasta beni kendine aşık etti ve iki dilim yedim. Aslında iki dilim yemeye cesaret edemezdim ama bir arkadaşın “Ben yarım alacağım,” dedikten sonra pasta harika olunca diğer dilimi de geri alması cesaretimi artırdı. İçimden, “İki aydır doğru dürüst pasta yemedim. Bu ev yapımı pastayı nereden bulacağım?” diye kendime haklılık payı vererek, tereddüt etmeden iki dilimi hüplettim.
Başka bir zaman iş yerinde bir arkadaş, sağlık sorunlarının düzelmesiyle lokma dağıtmıştı. Lokmalar taze ve sıcaktı, bu yüzden çok cezbediciydi. Sağlığına kavuşması için dağıtılan bu lokmadan yemesem ayıp olurdu. Başka bir arkadaş ise doğum günü için hediye gelen küçük çikolatalı top kekler dağıttı. “Bir taneden bir şey olmaz,” dedim ama o kadar tazeydi ki dört tane yedim. Şu an yediğim helvanın da tereyağlı kıvamının harika olduğunu, ağzımda dağıldığını belirtmeden geçemeyeceğim.
Kilo sorunum ciddi bir boyuta ulaşınca, annemin, teyzemin ve anneannemin kilodan dolayı yaşadığı hareket problemleri üzerine ciddi bir beslenme düzenlemesi yapmaya karar verdim. Artık “diyet” demiyorum, bu bir yaşam tarzı haline gelmeli. Günlük olarak yumurta, süt, yoğurt ve sebze tüketiyordum. Ama ekmek ve hamur işlerine zaafım vardı. Şekerli ve tatlı yiyecekleri her gün tüketirdim. Yıllarca böyle kötü beslenme, kilo fazlalığına ve insülin direncimin yükselmesine neden oldu. Şerbetli tatlılar yedikten sonra direkt baş ağrısı yaşıyordum. Vücudumdaki iğne batması gibi ağrılar cabasıydı. Yemekten sonra bayılırcasına uyuyordum. Bunun nedeni şeker ve karbonhidrat patlamasıydı…
Durum ciddileşince karar aldım. Kendimi zorlamadan ekmek ve şekeri yavaş yavaş azaltarak beslenmemi düzenledim. 44 yaşındayım, metabolizmam eskisi gibi hızlı değil. Buna rağmen iki ayda altı kilo verdim. Bu süreçte haftada iki kez yüzmeye gittim. Su diğer şeyler gibi yorgunluğu ve stresi vücuttan akıtıp uzaklaştırıyor. Horlama sorunum vardı. Kilo vererek ve yüzerek bu sorunu da azalttım. Ama bu tür davetler ve ikramlar nedeniyle verdiğim 6 kilonun 2 kilosunu geri aldım. Bir de her beslenme ihlalinden sonra glikoz açlığım tetikleniyor ve daha çok yemek yemek istiyorum. Eski beslenme şeklime dönmek bir kaç günümü alıyor. Tam düzen sağladığımda başka bir ikramla yüzleşiyorum. Bu durum kısır bir döngüye neden oluyor.
Anlayacağınız, Türkiye’de Şekersiz ve Karbonhidratsız kalmak imkansız. Sen yemeyi bıraksan bile onlar seni bırakmıyor. Ülkemiz tatlı ve ikramlar cenneti. Elbette niyetler ve bu tür davranışlar çok kıymetli ve güzel. Geleneklerimiz yaşatılmalı. Sadece bazı ufak dokunuşlar veya tarz değişiklikleri yapılabilir. Lokma yerine meyve dağıtılabilir. Evde yapılan etkinliklerde daha çok vitamin ve protein kaynaklı yiyecekler hazırlanabilir. Karbonhidratla protein birlikte tüketilince, en azından sadece karbonhidratlı beslenmekten daha az zararlı hale geliyor. Kıymalı börekler, yoğurtlu mezeler, meyveli tatlılar gibi alternatifler düşünülebilir. Geleneklerimizden ve cömertlikten vazgeçmeden sağlıklı ikramlar sunabiliriz.
Beslenmede son zamanlarda altı çizilerek vurgulanan protein ağırlıklı beslenmeyi araştırdım. Her gün düzenli protein tüketsem de yeterince almadığımı farkettim. Kilona göre protein alman gerekiyor. Örneğin 80 kiloysan, günde 80 gram protein almalısın. Hesaplamalarıma göre bu proteini yeterince almak zor. Et ve balığı daha sık tüketmek daha etkili olabilir. Ben eti severim fakat her gün yemek istemem. Belli bir yaştan sonra kırmızı et sınırlı tüketmek gerekiyor zaten. Balığıysa çok seyrek tüketirim. Pek sevmem. Sanırım bu tercihlerimi tekrar gözden geçirmeliyim. Önyargılarımı kırmalıyım.
Ülkemizde protein yönünden eksik bir beslenme tarzı var. Proteinin yerini, karbonhidrat ve glikozla dolduruyoruz. Bunun ekonomik boyutu da var elbette. Beş kişilik bir aileye haftada birkaç kere et ve balık ürünleri girmesi zor görünüyor. Tahıllı gıdalara daha ucuz diye yöneliyoruz ve bu hayat tarzımız oluyor. Dolasıyla misafirlere ikram olarak bu eğilimimiz yansıyor.
Bu soruna akıllıca çözümler bulunabilir. Ucuz protein kaynaklarına beslenmede daha çok yer verebiliriz: yumurta, yoğurt, peynir, mercimek, kuru fasulye, yulaf, fıstık, ceviz, kabak çekirdeği… Ayrıca yemeklere kıyma ve kuşbaşı et katarak daha ekonomik bir yol izleyebiliriz.
Eğer sağlıklı bir hayat istiyorsak yemek kültürümüze karşı bakış açımızı değiştirip, uygulamaya koymalıyız. Alternatifleri değerlendirmeli; yeni alışkanlıkları zorla değil memnuniyetle ve sabırla edinmeliyiz.
Umarım sizin içinde faydalı olmuştur. Sağlıklı beslenmeyle ilgili sizin ne gibi taktikleriniz var? Bize yorumlarda veya sosyal medyada yazabilirsiniz. Mutlu beslenmeler…
