editor
Asgari Ücret Tespit Sürecinde Kritik Bir Dönem
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda gerçekleşen ikinci toplantı, Türkiye’nin ekonomik göstergelerinin şekillendirdiği bir ortamda büyük önem taşıyor. İşçi tarafını TÜRK-İŞ, işveren tarafını ise TİSK temsil ederken, görüşmelerin 2025 yılı asgari ücretine dair belirsizlikleri azaltması bekleniyor. Bu süreç, sadece işçi-işveren ilişkisinin değil, aynı zamanda makroekonomik dengelerin de bir testi niteliğinde.
Makroekonomik Verilerin Rolü
Toplantıda TÜİK, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı tarafından sunulacak ekonomik veriler, Asgari Ücret Belirleme Sürecine teknik bir temel sunacak. Türkiye ekonomisinin mevcut dinamikleri dikkate alındığında, enflasyon, satın alma gücü ve iş gücü maliyetleri gibi göstergeler öncelikli faktörler arasında yer alıyor. Bu veriler, işçi tarafının talepleri ve işveren tarafının maliyet yönetimi arasında bir denge arayışını destekleyecek.
Enflasyon Baskısı ve Gelir Adaletsizliği
Son yıllarda Türkiye ekonomisinde yaşanan yüksek enflasyon, asgari ücreti geniş bir kesim için temel gelir kaynağı haline getirmiştir. Çalışanların yaklaşık %40’ının asgari ücretle çalıştığı, bu oranı komşu ücret grubuna dâhil ederek %60’a kadar genişleten raporlar, gelir adaletsizliği ve refah kaybı sorunlarını öne çıkarıyor. Bu durum, asgari ücretin yalnızca bir koruma mekanizması olmaktan çıkıp, yaşam standartlarını belirleyen bir araç haline geldiğini gösteriyor.
Asgari Ücretin Ekonomik ve Sosyal Yansımaları
- Enflasyon Döngüsü ve Satın Alma Gücü
Mevcut asgari ücretin net 17 bin 2 TL olduğu bir ortamda, bu rakamın hane halkı harcamalarını ve satın alma gücünü ne ölçüde karşılayabildiği tartışmalıdır. Enflasyonist baskıların devam ettiği bir ortamda, asgari ücret artışlarının fiyatlar genel seviyesindeki artışı tetiklemesi riski bulunmaktadır. - İşveren Maliyetleri
Brüt asgari ücretin işverene toplam maliyeti 23 bin 502 TL’yi bulmaktadır. Bu maliyetin %15’inden fazlasını sosyal güvenlik primi ve işsizlik sigortası oluşturmaktadır. İşverenler üzerindeki bu yük, istihdam artırma kapasitelerini sınırlandırabilir ve kayıt dışı istihdamı artırabilir. - Kayıt Dışı İstihdam ve İşsizlik
Asgari ücretin yüksek oranlı artışı, işverenleri kayıt dışı istihdama yönlendirebilir. Ayrıca, bu süreçte iş gücü piyasasının ihtiyaçları ve işverenlerin finansal sürdürülebilirlik beklentileri göz önüne alınmadığı takdirde, işsizliğin artma riski bulunmaktadır.
Komisyonun İşleyişi ve Eleştiriler
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapısı, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinin katılımıyla karar alınmasını sağlar. Ancak, oyların eşitliği durumunda komisyon başkanının bulunduğu tarafın üstünlük kazanması, tarafsızlık ilkesi açısından eleştirilmektedir. Kararların sosyal diyalog ve ekonomik gerçekliklere uygun şekilde alınması, uzun vadeli ekonomik istikrar için hayati öneme sahiptir.
2025 Yılı İçin Beklentiler ve Tartışmalar
TÜRK-İŞ, işveren ve hükümet tarafı herhangi bir ücret seviyesi telaffuz etmeden toplantıların devam etmesini savunurken, kamuoyunda 23 bin TL ile 25 bin TL aralığında rakamlar telaffuz edilmektedir. Bu seviyenin belirlenmesi, 7 milyon çalışanı doğrudan etkilemekle birlikte, enflasyon hedefleri ve ekonomik büyüme beklentileri açısından kritik bir sınav olacaktır.
Ekonomik Program ve Politika Uyumunun Gerekliliği
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, ekonomik programın önceliklerini gözeterek bir asgari ücret artışı planladıklarını belirtmişlerdir. Ancak bu süreçte, gelir dağılımını iyileştirecek ve enflasyonu kontrol altında tutacak bir denge gözetilmesi kritik önemdedir.
Sonuç ve Öneriler
Asgari ücret görüşmeleri, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal dinamiklerini etkileyen önemli bir mekanizmadır. İşçi, işveren ve hükümet taraflarının uzlaşı sağlaması, sürdürülebilir büyüme ve sosyal refah açısından hayati önemdedir. Bu süreçte:
- Enflasyonla Mücadele: Ücret artışlarının enflasyonist etki yaratmaması için fiyat istikrarı önlemleriyle desteklenmesi gereklidir.
- İstihdam Dostu Politikalar: İşveren maliyetlerinin dengelenmesi ve kayıt dışı istihdamın önlenmesi için teşvik mekanizmaları devreye alınmalıdır.
- Yaşam Standardı İyileştirmeleri: Gelir dağılımındaki adaletsizliklerin giderilmesi ve çalışanların yaşam standartlarının artırılması önceliklendirilmelidir.
Asgari ücret yalnızca bir rakam değil, aynı zamanda Türkiye ekonomisinin sosyal adalet ve büyüme vizyonunu yansıtan bir göstergedir. Bu bağlamda, tüm tarafların sorumluluk bilinciyle hareket etmesi beklenmektedir.
