Yavuz Demir
TÜRK-İŞ verileri yeni bir eşikte: Artık yoksulluk sınırı 85.000 TL, açlık sınırı 26.000 TL
Türkiye’de ekonomi gündemi yeni bir veriyle daha sarsıldı. TÜRK-İŞ, Haziran 2025’e ait açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasını yayımladı. Buna göre, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sadece sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için yapması gereken harcama (açlık sınırı) 26.115 TL’ye yükseldi. Barınma, ulaşım, eğitim, sağlık gibi zaruri harcamaların da eklenmesiyle belirlenen yoksulluk sınırı ise 85.065 TL oldu.
Bekâr bir çalışanın yaşama maliyeti ise 33.586 TL olarak belirlendi.
Bu rakamlar, geniş halk kitlelerinin gelir düzeyiyle karşılaştırıldığında ciddi bir sosyal gerçekliğe işaret ediyor: Türkiye’de milyonlarca insan yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Yoksulluk Sınırı Nasıl Hesaplanıyor?
TÜRK-İŞ’in hesaplamalarında temel olarak şu iki kavram öne çıkıyor:
-
Açlık sınırı: Sadece gıda harcamalarına odaklanır. Yani bir ailenin kalori ve besin ihtiyacını karşılayacak şekilde “sağlıklı ve yeterli beslenebilmesi” için gerekli asgari tutardır.
-
Yoksulluk sınırı: Açlık sınırının yanı sıra kira, ulaşım, eğitim, sağlık, giyim gibi diğer zorunlu harcamaları da kapsar.
Bu araştırma, özellikle büyükşehirlerdeki piyasa fiyatları üzerinden yapılır ve fiili market ve pazar fiyatlarına dayanır.
Peki Bu Rakamlar Gerçeği Ne Kadar Yansıtıyor?
Bazı çevreler TÜRK-İŞ’in hesaplamalarının “iyimser” bile olabileceğini öne sürüyor. Zira;
-
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinin altında kalan bu hesaplamalar, kira enflasyonu ya da kredi kartı borçlanması gibi faktörleri hesaba katmıyor.
-
Türkiye’nin farklı bölgelerinde değişen yaşam maliyetleri göz önüne alındığında, özellikle büyükşehirler dışındaki illerde kira ve ulaşım masrafları görece düşük olsa da, gıda ve enerji gibi kalemlerde ülke geneli etkileniyor.
-
Ayrıca bu tür araştırmalar, bireylerin borçlanarak yaşamlarını sürdürdüğü gerçeğini de tam olarak kapsamaz.
Kim Yoksulluk Sınırında Yaşıyor?
TÜRK-İŞ’in belirlediği 85 bin TL’lik yoksulluk sınırına karşılık, Türkiye’de ortalama hanehalkı geliri TÜİK verilerine göre aylık 30-40 bin TL bandında seyrediyor. Bu da, en az %60’lık bir kesimin yoksulluk sınırının altında yaşadığını gösteriyor.
Bir başka deyişle:
-
Asgari ücretle çalışanlar, açlık sınırına dahi yaklaşamıyor.
-
Memur ve emekli maaşları, yoksulluk sınırının çok gerisinde.
-
Özel sektör çalışanlarının büyük çoğunluğu kira ve borç yüküyle ayakta durmaya çalışıyor.
Şimdi Ne Olacak?
Yoksulluk sınırının bu denli artmış olması, ekonomi politikalarının toplumun geniş kesimlerini korumakta yetersiz kaldığını gösteriyor. Hükümetin bu tür veriler karşısında nasıl bir sosyal destek mekanizması geliştireceği merakla bekleniyor.
Ancak bu artışlar sadece bir ekonomik kriz göstergesi değil. Aynı zamanda toplumun sosyal dokusunda, tüketim kalıplarında, borçlanma alışkanlıklarında ve özellikle genç kuşaklarda “gelecek algısında” da ciddi bir kırılmaya yol açıyor.
Sonuç: Rakamlar Kadar Gerçekler de Yükseliyor
TÜRK-İŞ’in rakamları belki teknik ve hesaplamaya dayalıdır ama sokaktaki insan için bu rakamlar sadece istatistik değil, hayatın ta kendisi.
Ekonomik göstergelerin iyileştiği yönündeki resmi söylemlere karşın, yoksulluk sınırındaki bu hızlı artış; toplumun büyük bir kesiminin yaşam mücadelesini gözler önüne seriyor.
