editor
TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı) tarafından hazırlanan Bütçe İzleme Bülteni’nin dördüncü sayısı yayımlandı. Bülten, 2024 yılı maliye politikalarının enflasyonla mücadelede yetersiz kalacağına işaret ederken, yıl sonunda bütçe açığının 2,3 trilyon TL seviyelerine ulaşabileceği öngörüsünde bulundu.
Bütçede Kötüye Gidiş: Yüzde 109,5 Artış
2024 yılının ilk dokuz ayını kapsayan verilere dayanan bültende, Merkezi Yönetim Bütçe (MYB) açığının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 109,5 oranında arttığına dikkat çekildi. Ayrıca, faiz dışı açığın da aynı dönemde üç katına çıktığı ifade edildi.
Tasarruf Paketi Yetersiz Kaldı
Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi’ne rağmen 2024 yılı harcamalarının bütçede öngörülenden daha yüksek gerçekleşeceği vurgulandı. Vergi gelirlerindeki artışa rağmen bütçe açığının yalnızca 300 milyar TL kadar azalarak GSYH’nin yüzde 5,3’üne denk gelen 2,3 trilyon TL seviyesinde gerçekleşmesinin beklendiği bildirildi.
Enflasyon Tahminleri Tutmadı
Bültende, yılın ilk dokuz ayında enflasyonun yüzde 35’i aştığı ve Orta Vadeli Program’da (OVP) belirlenen yüzde 33’lük hedefin üzerine çıktığı belirtildi. Ayrıca, 2024 yılı için OVP’de revize edilen yüzde 41,5 enflasyon hedefine de ulaşılamayacağı öngörüldü. Bu durumun özellikle asgari ücret ve maaş düzenlemeleri konusunda tartışmaları alevlendirdiği vurgulandı.
Çalışanlar ve Emeklilerden Zam Talebi
Enflasyondaki sapmanın etkisiyle çalışanların ve emeklilerin maaş zammı taleplerinin güçlendiği ifade edilen raporda, asgari ücret ve maaş artışlarının gündemde önemli yer tutacağı vurgulandı.
Ekonomide Yavaşlama ve Cari Açık Verileri
Bültende, döviz kurlarındaki yatay seyir ve ekonomik faaliyetlerdeki zayıflamanın ihracat ve ithalat hacmini düşürdüğü ifade edildi. Bunun sonucunda cari işlemler açığının yıl başında öngörülen 35 milyar dolar seviyesinin altında gerçekleşeceği belirtildi.
2024’e Dair Çarpıcı Tahminler
Bültende, 2024 yılına dair şu tahminlere yer verildi:
- Toplam harcamalar: 157 milyar TL hedefin üzerinde gerçekleşebilir.
- Gelirler: 495 milyar TL hedefin üzerinde gerçekleşebilir.
- Faiz dışı denge: GSYH’ye oranla yüzde 3,4’e düşebilir.
- Program tanımlı denge: GSYH’ye oranla yüzde 2,8’e gerileyebilir.
Özellikle deprem ödenekleri, cari transferler ve beklenmeyen harcama artışlarının bütçe dengesine yukarı veya aşağı yönlü etkiler yapabileceği ifade edildi.
Bu bulgular, 2024 yılı bütçesine dair risklerin yüksek olduğunu ve politika yapıcıların sıkı tedbirler alması gerektiğini ortaya koyuyor. Ekonomideki gidişat ve alınan kararlar, bütçe dengesini önümüzdeki dönemde nasıl etkileyecek, yakından takip edilecek.
