editor
Meta, Türkiye’de hükümetin Instagram’a erişim engeli getirilmesine gerekçe olarak sunduğu “katalog suçlar” ile ilgili içeriklerin yeterince kaldırılmadığı iddialarını reddetti ve bu tür içeriklere yönelik toplamda 2 bin 445 içeriğin zaten kaldırıldığını duyurdu.
Erişim Engeli ve Meta’nın Yanıtı
Türkiye’de 57 milyon kullanıcısı bulunan Instagram, 2 Ağustos’ta Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından erişime kapatıldı. Hükümet yetkilileri, platformun Türkiye Cumhuriyeti yasalarına uyum sağlamadığını ve katalog suçlarla ilgili yasal talepleri yerine getirmediğini öne sürdü. Ancak Meta, FreeWEB Turkey’den Ali Safa Korkut’un aktardığına göre, bu iddiaların aksine, engellemeden iki gün önce yayımladığı Şeffaflık Raporu’nda 2024’ün ilk yarısında Türkiye’den gelen erişim engeli taleplerine uygun olarak 2 bin 445 içeriği kaldırdıklarını belirtti.
Raporun Detayları ve İçerik Kaldırma İşlemleri
Meta’nın raporuna göre, 1 Ocak – 30 Haziran tarihleri arasında Türkiye’den toplam 2 bin 953 kaldırma talebi alındı. Bu taleplerin 2 bin 580’i katalog suçlarla ilişkilendirilen içerikleri kapsıyordu. Meta, bu içeriklerin 2 bin 445’ini kaldırdığını, geri kalanların ise incelemeye tabi tutulduğunu açıkladı. Kaldırılan içerikler arasında, hükümetin sıklıkla vurguladığı katalog suçlar ve milli güvenlik tehditleri yer alıyordu.
Katalog Suçlar ve Yasal Çerçeve
Türkiye’deki “katalog suçlar,” 5651 sayılı kanunun 8. maddesinde tanımlanmış olup, müstehcenlik, fuhuş, çocukların cinsel istismarı, Atatürk’e hakaret ve MİT ile ilgili suçları kapsamaktadır. Bu suçlar, internet üzerinden işlendiğinde erişim engeli kararlarının alınmasını gerektiren temel unsurlar arasında yer alır.
Meta, hükümetin iddialarını reddederek, şeffaflık raporuyla platformunun Türkiye yasalarına ve taleplerine ne ölçüde uyum sağladığını gözler önüne serdi.
Instagram’a Erişim Engelinin Başlamasın İlk Günlerinde Neler oldu?
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye’nin ölümü ile ilgili taziye mesajlarının Instagram tarafından engellendiğini belirterek tepki göstermesinin üzerinden sadece iki gün geçtikten sonra, 2 Ağustos Cuma günü Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, sosyal medya platformuna erişim engeli getirdi. Bu durum, hükümetin Instagram’a yönelik eleştirilerini artırdı ve platformun içerik politikalarına ilişkin tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Bakan Uraloğlu: Katalog Suçlar Nedeniyle
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Instagram’a getirilen erişim engeliyle ilgili yaptığı açıklamada, “Atatürk’e hakaret,” “kumara ve uyuşturucuya yönlendirme,” “çocuğa yönelik cinsel istismar” gibi katalog suçlara dikkat çekti. Uraloğlu, “Ülkemizin koyduğu kurallar ve değerler var. Hassasiyetlerimizi göz önünde bulundurmak zorundayız. Uyarılarımıza rağmen katalog suçlarını dikkate almadılar. Bu nedenle erişim engeli getirdik. Eğer kanunlarımıza uyarlarsa, erişim yasağı kalkacaktır” ifadelerini kullandı. Bu açıklama, hükümetin sosyal medya platformlarına yönelik tutumunu ve yasal düzenlemelerin önemini bir kez daha vurguladı.
META Yetkilileriyle Toplantı
Instagram’a erişim engelinin devam etmesiyle birlikte, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bürokratları ile META yetkilileri arasında kritik bir toplantı gerçekleştirildi. Saat 13.00’te başlayan toplantı, 19.00’da sona erdi. Toplantıya, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun yanı sıra Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) yetkilileri de katıldı.
META’dan “Algoritma” Savunması
Görüşmede, Türkiye’nin katalog suçlar ve toplumun hassasiyetlerine aykırı içeriklere yönelik talepleri bir kez daha dile getirildi. Özellikle, Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye için yayımlanan taziye mesajlarının algoritmalar tarafından engellendiği gerekçesiyle META’ya eleştiriler yöneltildi. META ise, ABD’nin Hamas’ı terör örgütü olarak kabul ettiğini ve bu çerçevede algoritmaların devreye girdiğini savundu.
Hassas İçerik Listesi Sunuldu
Toplantıda, Uraloğlu başkanlığındaki heyet, Türkiye’nin terör örgütü listesinde yer alan PKK, PYD ve FETÖ’ye yönelik destek mesajlarının da algoritmalarla engellenmesi gerektiğini belirtti. Bu taleplerin ardından, META’nın PKK konusunda yeşil ışık yaktığı ifade edilirken, Türkiye’nin platformdan kaldırılmasını istediği içerik listesi de şirkete sunuldu. Ancak, terör tanımı konusunda taraflar arasında görüş ayrılığı yaşandığı bildirildi.
Bakan Uraloğlu: Bir İlerleme Yok
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, “Instagram’ın açılması konusunda yapılan görüşmelerde tam istediğimiz sonucu alamadık. Bu işi bugün bitirebileceğimizi düşündüm ama olmadı. Instagram konusunda bir ilerleme yok” dedi. Uraloğlu, hükümetin platformdan beklediği uyumun sağlanmaması durumunda erişim engelinin devam edeceğini vurgulayarak, Türkiye’nin yasal çerçevesine ve toplumsal hassasiyetlere saygı gösterilmesi gerektiğini yineledi. Bakan, gelecek süreçte daha fazla görüşme yapılacağını ve konunun takipçisi olacaklarını da sözlerine ekledi.
