editor
Asgari ücret konusu, her yıl sonunda gündemin zirvesine oturan ve milyonlarca çalışanın umutla beklediği bir mesele. Kasım ayı itibariyle başlayan tartışmalar, özellikle Aralık ayında Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun kararına odaklanır. Peki, bu yıl ne kadar zam yapılmalı? %25 oranında bir artış konuşuluyor, ancak bu oran yeterli mi? Gelin, birlikte değerlendirelim.
Asgari Ücret Belirlenirken Nelere Dikkat Ediliyor?
Öncelikle, asgari ücret belirlenirken birkaç temel parametre dikkate alınıyor:
- Enflasyon Oranları: Geçmişte gerçekleşen ve gelecek yıl için hedeflenen enflasyon oranları, en önemli belirleyici.
- Büyüme Hedefleri: Ekonomik büyüme oranları, işçi ve işveren taleplerinin dengeye oturtulmasında kritik bir rol oynar.
- Geçim Endeksleri ve Talep Durumu: Geçim maliyetleri ve halkın alım gücü göz önünde bulundurularak bir karar veriliyor.
Ancak, tüm bu unsurlar bir araya geldiğinde bile uzlaşı kolay olmuyor. İşveren tarafı, hedeflenen enflasyonu esas alırken; çalışan tarafı, güncel enflasyon rakamlarının zararlarını telafi etmek istiyor.
İşveren Tarafının Görüşü: Hedeflenen Enflasyon Üzerinden Artış
İşveren ve hükümet tarafı, 2025 yılı için hedeflenen %17,5’lik enflasyon oranına göre bir artış öngörüyor. Buna büyüme payı olarak %3,5 civarında bir ekleme yapılarak, toplamda %25 seviyesinde bir zam yapılmasının yeterli olacağı düşünülüyor. Ancak bu yaklaşım, geçmiş enflasyon kayıplarını göz ardı ediyor ve işçi kesiminde yeterli bulunmuyor.
İşçi Tarafının Beklentisi: Gerçek Enflasyona Göre Telafi
İşçi tarafı ise farklı bir bakış açısına sahip. 2024 yılı için %41,5 olarak revize edilen enflasyon, asgari ücretin alım gücünü önemli ölçüde düşürdü. Çalışanlar, 17.000 TL olan asgari ücretlerinin en azından bu oranda bir artışla telafi edilmesini talep ediyor. Fakat, maliye bürokrasisi ücret artışlarının enflasyonu daha da artıracağına dair çekinceler öne sürüyor.
Ücret Artışı Enflasyonu Tetikler mi?
Sıklıkla duyduğumuz “ücret artışı enflasyonu körüklüyor” argümanına karşı farklı görüşler mevcut. Her ne kadar maaş artışlarının talep üzerinde etkisi olsa da, Türkiye’de enflasyonun başlıca sebeplerinden biri, fiyat istikrarının sağlanamaması. Bu durumda, enflasyonun sadece ücret artışlarıyla ilişkilendirilmesi doğru bir yaklaşım değil. Enerji ve hammadde maliyetleri, küresel piyasalarda yaşanan dalgalanmalar ve halkın gelecek enflasyona dair beklentileri de fiyatları belirliyor. Yani, ücret artışları tek başına enflasyonun başlıca nedeni değil.
Zam Yapsak da Yetişemiyor muyuz?
Bir diğer önemli mesele ise fiyat artışlarının önlenmesi gerekliliği. Eğer piyasada %25 oranında bir artış yapılacaksa ve ertesi gün fiyatlar bu artışa uyum sağlarsa, yapılan zam kısa sürede eriyor. Bu durumda, maaş artışından önce fiyat istikrarını sağlamanın gerekliliği daha da belirgin hale geliyor. Aksi takdirde, yapılan her zam, kısa sürede halkın alım gücünde kayıp yaratmaya devam edecektir.
Sonuç: Asgari Ücrette Zamdan Fazlası Gerekli
Asgari ücrette yapılacak zam oranı üzerine tartışmalar süredursun, kalıcı bir çözümün anahtarı fiyat istikrarında yatıyor. %25, %30, hatta %40 gibi oranlar konuşulsa da, eğer fiyat artışları kontrol altına alınmazsa, bu zamların alım gücüne etkisi kalıcı olamıyor. Çalışanların talepleri elbette haklı; ancak uzun vadede etkili bir çözüm için fiyat istikrarını sağlamak, asgari ücreti güncel tutmanın tek yolu gibi görünüyor.
Önümüzdeki günlerde Komisyon kararını açıklayacak. Bakalım, bu yıl hangi tarafın beklentileri karşılanacak?
