İstanbul Planlama Ajansı (İPA), “Yoksulluk İstatistikleri” başlıklı yeni raporunu yayımlayarak kentin yoksulluk tablosunu gözler önüne serdi. Rapora göre, İstanbul’da yoksulluk oranı 2022 yılında yüzde 18,1 iken, 2023 yılında bu oran yüzde 18,3’e yükseldi. Bu artış, ekonomik koşulların kent genelinde kötüleştiğine işaret ediyor. Eylül 2024 itibarıyla yoksulluk sınırının ise 64 bin TL’yi aştığı belirtildi.
Temel İhtiyaçlara Erişimde Ciddi Güçlükler
İPA’nın verileri, kentin geniş kesimlerinin günlük yaşamlarında temel ihtiyaçlara erişimde zorluk yaşadığını ortaya koyuyor:
- Isınma Sorunu: İstanbulluların yüzde 62,5’i, evlerini istedikleri sıcaklığa getiremediklerini belirtiyor. Bu oran, enerji fiyatlarındaki artış ve ekonomik zorluklar nedeniyle hanelerin ısınma maliyetlerini karşılamakta güçlük çektiğini gösteriyor.
- Giyim İhtiyacı: Kent sakinlerinin yüzde 61,7’si, bir kıyafet ihtiyacı olduğunda yeni bir ürün alamadığını ifade ediyor. Bu durum, hane bütçelerindeki daralmanın tüketici davranışlarını nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor.
- Gıda Erişimi: Katılımcıların yüzde 34’ü, günlük olarak taze sebze ve meyveye ulaşamadığını söylerken, yüzde 58,1’i ise iki günde bir et, tavuk ya da balık tüketemediğini belirtiyor. Bu, beslenme yetersizliklerinin ve gıda güvenliğinin ciddi bir sorun olduğunu ortaya koyuyor.
Yoksulluğun Sosyal Etkileri ve Mücadele Çabaları
İPA’nın raporu, yoksulluğun yalnızca ekonomik bir problem olmanın ötesinde, sağlık ve yaşam kalitesine de olumsuz etkileri olduğunu ortaya koyuyor. Yetersiz beslenme ve soğuk hava koşullarına maruz kalma gibi durumlar, halkın genel sağlık durumunu kötüleştirirken, sosyal eşitsizlikleri derinleştiriyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Yoksullukla Mücadele Stratejileri
Raporda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yoksullukla mücadele kapsamında yürüttüğü çalışmaların arttığı ve çeşitlendiği vurgulandı. Belediyenin sunduğu başlıca destekler arasında şunlar yer alıyor:
- Halk Süt ve Gıda Kolisi Dağıtımları: Binlerce haneye temel gıda ve süt ürünleri ulaştırılarak, özellikle çocukların beslenme yetersizliği ile karşı karşıya kalmasının önüne geçilmeye çalışılıyor.
- Okul Beslenme Programları: Öğrencilere yönelik beslenme desteği ile eğitim çağındaki çocukların yeterli ve dengeli beslenmeleri sağlanıyor.
- Askıda Aile Sosyal Destek Paketi: Dayanışma kampanyaları ile ihtiyaç sahiplerine doğrudan mali yardım ve temel ihtiyaç malzemeleri sağlanarak, yoksulluk döngüsünün kırılması hedefleniyor.
Analiz: Yoksullukta Artışın Nedenleri ve Gelecek Öngörüleri
2023 yılında yoksulluk oranındaki artış, birkaç önemli faktörle ilişkilendirilebilir:
- Enflasyon ve Döviz Kurları: Son yıllarda yaşanan yüksek enflasyon oranları ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar, temel ihtiyaçların maliyetlerini artırarak hanelerin alım gücünü zayıflattı.
- Enerji ve Konut Maliyetleri: Enerji fiyatlarındaki artış, ısınma ve elektrik gibi temel hizmetlere erişimi zorlaştırdı. Özellikle düşük gelirli haneler, konut giderlerini karşılamada daha fazla zorluk çekiyor.
- İşsizlik ve Düşük Ücretler: Kentteki işsizlik oranlarının yüksekliği ve asgari ücretle geçinmeye çalışan hanelerin gelirlerinin yetersiz kalması, yoksulluk oranlarının artmasına katkı sağladı.
Önümüzdeki dönemde ekonomik koşulların iyileştirilmemesi durumunda, yoksulluk oranlarının daha da yükselmesi bekleniyor. Bu da sosyal politikaların önemini artırıyor. Yerel yönetimlerin yanı sıra, merkezi hükümetin de yoksulluğa yönelik kalıcı çözümler üretmesi gerektiği vurgulanıyor.
İstanbul’un mevcut durumu, yoksulluğun sadece bireysel bir sorun değil, toplumsal bir kriz olduğunu ve tüm kesimlerin bu konuda ortak bir dayanışma göstermesi gerektiğini ortaya koyuyor.