Ömür Çelikdönmez
Halep’i düşüren ve değişime öncülük eden Türk nüfuz bölgesinden gelen Ahmed el-Şara liderliğindeki Heyet Tahrir el-Şam’dı. Şam’a giren kuvvet grubunun lideri Ahmet el-Avda liderliğindeki Şebab el Sünne Güney Operasyon Odası, Dera şehrinden gelmişti.
Ahmed el-Avda’nın liderliğindeki Kafkasya’dan gelen çok sayıda Müslüman subayın katıldığı 5. Kolordu, 2018 Temmuz sonlarında Rusya ile uzlaşma anlaşması imzalayan ve daha sonra bölgeyi Rus denetiminde rejim güçlerine teslim ederek muhalif eylemlere son veren unsurlardan oluşuyordu. Türkçesi muhalif görünümlü Rus ve rejim taraftarı bir gruptu. Özgür Suriye Ordusu’nun kalıntılarındandı.
Suriye’nin Irak ile sınır hattını güvence altına alan Amerikan nüfuz bölgesinde bulunan ve Kürtlerin çoğunluğunu oluşturduğu SDG örgütü oldu.Ancak Suriye Milli Ordusu da onlara nefes aldırmadı. Şimdi kaçacak delik arıyorlar. Önce Tel Rifattan ayrıldılar. Mümbiç’ten bile Amerikalı sahiplerinin aracı olmasıyla çıkabiliyorlar.
Beşşar’ın gidişinden önce varılan anlaşmalara göre, yönetimin Suriyeli muhalif güçlere devredilmesi gerekiyor. Beş büyük ülkenin onayladığı tek uluslararası belge olan Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararında Şam’ın geçici bir hükümetle yönetileceği, anayasanın yazılacağı ve ardından seçimlere gidileceği belirtiliyor.
Alexander Dugin diye biri
Alexander Dugin’e Rus stratejist deniliyor. Rus Milliyetçisi. Rusya’nın Avrasya jeopolitik misyonu konusunda çalışmaları var. Türkiye’de önemsenen bir yazar. Bir ara Türkceye çevrilen kitapları çok sattı. 19. Yüzyılda Rusların İstanbul’a verdikleri, “Çar’ın şehri” anlamına gelen Çargrad Derneğinin Üyesi yani çarist. Derneğin amacı ise ‘Rus geleneklerini muhafaza etmek ve emperyal ruhu canlandırmak’.
Dugin’in kuyruk acısı
Ukrayna ve Suriye savaşları Alexander Dugin’in büyük Rusya /Avrasya öngörülerini yerle bir etti. Akademik çevrelerde onu makaraya sarıyorlar, dalga geçiyorlar. O da kendi basiretsizliğini, ferasetsizliğini örtbas etmek için sataşacak yer ayırıyor.
Nitekim Alexander Dugin, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Suriye’deki eylemleri hakkında eleştirilerde bulundu. Dugin özetle diyor ki; “Şu ana kadar Erdoğan’ı destekledik. 2015 yılında Türkiye ile gerilimin tırmanmasını engellemeye çalıştık ve FETÖ darbesi sırasında Erdoğan’a çok yardımcı olduk. Suriye olayı bizim için çok acıdır. Bunun Erdoğan açısından stratejik bir hata olduğunu düşünüyorum.
Kemalist düşünce Türkiye’yi kendi sınırları içinde savunmaktı. İslamcılık Türkiye’nin düşmanıdır. Arap bölgesindeki Türk liderliğini asla kabul etmeyecektir. Suriye’deki Kürtler Batı’nın desteğiyle güçlerini pekiştirmeye çalışacaklar. Suriye’de Ruslar olmazsa Erdoğan çok önemli bir müttefiki ve dostunu kaybeder. Rusya ile Türkiye arasında pek çok bağ var.
O dönemdeki davranışları açıkça İsrail’in ve küreselcilerin lehinedir. Çok üzücü. Rusya, Batı’nın göstermek istediği kadar zayıf değil. Bunun Erdoğan açısından yanlış bir hesaplama olduğuna inanıyorum. Rusya’nın Türkiye’ye zararı olmayacak. Kesinlikle. Ancak böyle bir ihanetin ardından Rusya’nın bir sorun çıkması durumunda Türkiye’ye yardıma geleceğini ummak zor. Ve zaman zaman sıkıntılar gelir.”
Dugin’in bakış açısına göre, Erdoğan’ın Suriye çatışmasına dahil olması, özellikle Esad rejimini etkileme veya devirme girişimleri, stratejik bir yanlış hesaplamayı temsil ediyordu. Erdoğan bu eylemlere girerek sadece askeri strateji açısından değil, aynı zamanda Suriye bağlamında iki önemli müttefik olan Rusya ve İran’a ihanet ettiği görüldüğü için politik olarak da yanlış adım attı.
Dugin’in “Suriye, Erdoğan için bir tuzaktı” ifadesi, Erdoğan’ın Suriye’deki politikalarının Türkiye için olumsuz sonuçlara yol açtığına veya açacağına inandığını ve potansiyel olarak Erdoğan’ın liderliğinde Türkiye için bir düşüşün başlangıcını işaret ettiğini gösteriyor.
Bu görüş, Dugin’in Batı’nın liberal etkisini sık sık eleştirdiği ve Rusya’nın İran gibi diğer Batı dışı güçlerin yanında önemli bir rol oynadığı çok kutuplu bir dünya düzenini savunduğu daha geniş ideolojik duruşunu yansıtıyor.
Yorumları ayrıca NATO ve ABD liderliğindeki uluslararası düzene yönelik eleştirileriyle de örtüşüyor; Erdoğan’ın hamlelerini, Türkiye’nin Suriye’deki Rus ve İran çıkarlarına karşı Batılı güçlerle aynı çizgide olmasının önemli bir yanlış adım olduğu daha büyük bir jeopolitik satranç oyununun parçası olarak görüyor.
Dugin’in bu senaryo altında “Türkiye’nin sonu” hakkındaki iddiaları abartılı ve genellikle jeopolitik değişimleri vurgulamak için dramatik söylemler kullanan ideolojik çerçevesinin bağlamında ele alınmalı.
Dugin’in kendi ülkesinden haberi yok Suriye’yi nereden bilsin?
Alexander Dugin kendisini Rusya’nın tek stratejist yazarı sanmasın. Onu sulu dereye götürüp susuz getirecek başkaları da var. Diğerleri onun gibi romantik takılmıyor. Ne de olsa pozitif materyalizm diyalektiğini biliyorlar, eğitiminden geçmişler.
Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığının ve Kremlinin önemli politika yapıcısı Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi (RIAC), öyle sıradan bir kuruluş falan değil. Konsey, Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı’nın 2 Şubat 2010 tarih ve 59-rp sayılı “Kar amacı gütmeyen bir ortaklık olan “Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi”nin oluşturulmasına ilişkin” emri uyarınca kurucuların kararıyla oluşturulmuştur. RIAC misyonu kendi sayfasında; RIAC, dış politika sorunlarının çözümünde devlet, uzman topluluğu, iş dünyası ve sivil toplum arasında bir bağlantıdır. şeklinde belirtilir.
Şimdi bütün bunları neden yazdım?
Koskoca Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi (RIAC)’da Rusyanın Suriye’deki yanlışları ve hataları hakkında çok ciddi makaleler yayınlandı. Şimdi bu Çarist Dugin kalkmış Türkiye’nin Suriye Politikasını ve Cumhurbaşkanını eleştiriyor.
Ey Dugin, sen öyle dangul dungul konuşacağına önce kızının ölümünden dolayı elindeki kanı temizle demezler mi adama? Kızının bombalı saldırıda öldürüldüğü otomobile neden binmedin? Haberin mi vardı?
Zerre kadar reel politik düşünebilseydin, HTŞ operasyona ilk başladığı gün, Rus askeri uçağı ile Antalya’ya götürülen Suriyeli yetkililerin Türklerle ne konuştuğunu, Rus askeri istihbaratının gırtlağına kadar bu işin içinde olduğunu bilirdin.
Rus uzmanlar Suriye’deki Rus stratejisini eleştirdi
RIAC Program Koordinatörü İvan Bocharov, “Beşar Esad rejimi neden düştü ve Suriye’de yaşananlarOrtadoğu’daki durumu nasıl değiştirecek? sorusuna cevap aradığı yazısında Suriyedeki yanlışları listeliyor ve diyor ki; ‘Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ana nedeni, Suriye ihtilafına siyasi bir çözüm getirilememesidir’ diyor.
Stratejiler ve Teknolojiler Analizi Merkezi Direktörü, RIAC üyesi Ruslan Nikolaevich Pukhov; Rusya’nın alması gereken ‘Suriye’den dersler’i anlatıyor. Rus askeri gücünün sınırları, özellikle diğer güçlü dış aktörlerin (ABD, Türkiye, Arap monarşileri) doğrudan desteği bağlamında Esad’ın muhaliflerini tamamen yenmeye yetmedi ve hem Rusya tarafı hem de Suriye rejimi, Esad’ın muhaliflerini tamamen mağlup etmek zorunda kaldı.
Aslında bu, Esat taraftarlar için başlı başına gecikmiş bir kayıp olan Suriye’nin bölünmesi konusunda bir uzlaşmadır. Artık “Rejiminde reform yapmadığı için Esad’ın suçlu olduğu” yönündeki iddiaları duymak tuhaf geliyor.
Tipik bir doğu despotizmi olarak Esad rejiminin hayatta kalmak ve iç desteği sürdürmek için “reformlara” değil, mağlup düşmanlarının cesetleri üzerinde gösteri amaçlı danslara ihtiyacı vardı. Rusya bunu asla sağlayamadı ve bu, yıllar önce açıkça görülen temel bir stratejik başarısızlık haline geldi.
Rus askeri birliklerinin Suriye’de daha fazla bulunması, esasen bu durumu kabul etme konusundaki isteksizlikten kaynaklanıyordu. Rusya’nın askeri başarılarının kanıtlanmış sınırlılığı, Rusya’nın düşmanlarını, müdahalelerini artırarak ve Rusya’ya daha büyük maliyetler yükleyerek Rus tarafını yıpratarak intikam alma girişiminde bulunmaya teşvik etmekten başka bir işe yaramadı.
Birkaç yıl sonra bu durum (Rusya’nın müdahalesine ilişkin diğer bazı hikayeler gibi) Ukrayna’da tekrarlanacak. Sonuç olarak Rusya, Suriye’deki maliyetlerini en aza indirme çabasıyla, statüko uğruna oradaki çürümüş ve etkisiz statükoyu korumaya, esas olarak iç savaşla meşruiyetini kaybetmiş çürüyen Esad rejimini hiçbir müdahalede bulunmadan korumaya odaklandı.
Diğer güçlerin ve oyuncuların artan dinamiklerini etkilemeden. Ukrayna’da uzun süren bir savaşın başlamasından sonra Rusya’nın Suriye’de askeri-stratejik zayıflaması (Wagnercilerin ayrılması ve Rus grubunu güçlendirme yeteneğinde keskin bir azalma) tabloyu tamamladı.
Suriye savaşına müdahalenin dersleri açıktır. İlk ve asıl şey yüzeyde yatıyor ve Rusya’nın “büyük gücü” ve yurtdışı müdahaleci politikası için büyük sınırlamalar gösteriyor. Türkçesi Dugin gibi hayal kuran Çaristlere, Namık Kemal fıkralarını hatırlatıyor. Rüya gördüyseniz, uyurken bir yeriniz açıkta kalmıştır diyor.
Rusya Federasyonu Federal Meclisi Federasyon Konseyi Başkan Yardımcısı, RIAC üyesi Konstantin İosifoviç Kosaçev de; Suriye yenilgisinin bir trajedi olduğunu vurguluyor ve diyor ki; “Tekrar ediyorum, herkes için bir trajedi. Ve biz Ruslar için öncelikli görev, diplomatlar ve aileleri de dahil olmak üzere yurttaşlarımızın ve sivillerimizin ve tabii ki Suriye’nin, egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün uğruna orada bulunan askeri personelin güvenliğini sağlamaktır.
Bu Dugin gücü yetiyorsa Putin’in basın sözcüsü Dmitry Peskov’u eleştirsin de göreyim onu? Peskov’un Suriye’de yaşananların tüm dünyayı şaşırttığını, Rusya’nın da istisna olmadığını söylemesi, takdire şayan bir durum. Yiğidi öldür ama hakkını yeme.
Beşşar Esad, Rusya’nın Orta Doğu’daki en sadık müttefikiydi. Kremlin ona çok yatırım yapmıştı. İran da Rusya gibi. Tahran eksenli Bağdat, Şam ve Beyrut’u kapsayan Şii kuşağının yok olmasina mı yansın, binlerce İranlı milisin ölmesine mi yansın? İran içine kapandı. Her an karışabilir, rejim değişebilir. Zulümle abat olunmayacağı bir kez daha anlaşıldı. Zalimler için yaşasın cehennem!
Kısmi Kaynakça
https://t.me/Dugin_Aleksandr
https://www.kommersant.ru/doc/736224
https://lenta.ru/articles/2024/12/09/bocharov/
https://x.com/cheguwera/status/1866340768979341385
https://www.gazeta.ru/politics/news/2024/12/09/24585200.shtml
https://turkish.aawsat.com/opinion/5090099-suriyeyi-kim-yönetecek
https://russiancouncil.ru/analytics-and-comments/comments/uroki-sirii/
https://www.teram.org/Icerik/suriye-de-catisma-ve-isyanin-bitmedigi-sehir-deraa-183 ne
Russia Taking Over Golan Heights in Syria to Israel’s North – Report
https://www.theguardian.com/world/2024/dec/07/assad-syria-turkey-iran-russia-diplomats-regime
Suriye’de yeni hükümet arayışları sürerken İsrail Suriye’de ilerliyor
https://turkish.aawsat.com/home/article/1818256/rus-konvoyuna-saldırı-dera’da-nüfuz-çatışmasına-işaret-ediyor
https://www.dikgazete.com/yazi/rus-dostlarinin-moskova-bulusmasi-ve-buyukelci-erkhov-un-ankara-da-son-gunleri-6596.html
https://russiancouncil.ru/analytics-and-comments/columns/middle-east/vlast-obrushilas-stremitelno-pochemu-pal-rezhim-bashara-asada-i-kak-sobytiya-v-sirii-izmenyat-situats/
