Çip Endüstrisi Ne Zaman Ortaya Çıktı?

Çip endüstrisinin kökeni 1950’li yılların sonuna dayanır. İlk entegre devre (IC, integrated circuit) yani “çip”, 1958’de ABD’de Jack Kilby (Texas Instruments) tarafından geliştirilmiştir. Neredeyse aynı dönemde, Robert Noyce (Fairchild Semiconductor) da benzer bir tasarımı hayata geçirdi. Bu buluş, elektronik devrelerin küçülmesini ve ucuzlamasını sağlayarak, modern elektronik çağını başlattı.
1960’ların başında ise çip üretimi endüstriyel boyuta taşındı.

Bu Endüstri Kimlerin Elinde?

Bugün çip endüstrisi, ABD ve Asya merkezli birkaç dev şirketin kontrolünde:

• Tasarım:

  • ABD: Intel, AMD, Nvidia, Qualcomm, Broadcom, Apple (tasarım)

  • İngiltere: ARM (tasarım lisansları)

• Üretim:

  • Tayvan: TSMC (dünyanın en büyük bağımsız çip üreticisi)

  • Güney Kore: Samsung

  • Çin: SMIC (ancak ileri teknolojide geride)

  • ABD: Intel (hem tasarım hem üretim)

• Ekipman:

  • Hollanda: ASML (lithography makineleri, çip üretiminin “kalbi”)

Çiplerin AR-GE’si ve tasarımı büyük ölçüde ABD merkezli şirketlerde; ileri üretim ise özellikle Tayvan ve Güney Kore’de yoğunlaşmış durumda.

En Büyük Çip Üreticisi Kim?

Dünyanın en büyük çip üreticisi ve en gelişmiş çipleri üretebilen firma Tayvan merkezli TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company)’dir.

• TSMC, dünyanın “en ileri” (en küçük nanometre teknolojisiyle) işlemcilerini üretir.

• Apple, AMD, Nvidia gibi devler kendi çiplerini tasarlasalar da, üretimi TSMC’ye yaptırırlar.

• TSMC, 2024’te küresel pazarın %55-60’ını kontrol ediyor.

Çip Ne İşe Yarar?

Çip, elektronik cihazların “beyni”dir. Temel işlevleri:

• Bilgi işlemek, depolamak, yönlendirmek

• Bilgisayar, akıllı telefon, otomobil, savunma sanayii, beyaz eşya, tıbbi cihazlar, bankamatikler, ağ cihazları, yapay zekâ ve daha birçok teknolojinin temel bileşenidir.

Özetle, dijitalleşen dünyanın “gizli altyapısı” çiplerdir.

İlk Çip Ne Zaman ve Nerede Kullanıldı?

• İlk entegre devre (çip):

  • 1958, ABD, Jack Kilby (Texas Instruments)

• İlk uygulama alanı:

  • Askerî iletişim ve roket sistemleri
    (Özellikle ABD Hava Kuvvetleri ve NASA, 1960’larda entegre devreleri kullanmaya başladı.)

  • Apollo Uzay Programı: 1960’ların ortasında, Apollo uzay araçlarının bilgisayarlarında entegre devreler kullanıldı.

Kısa Özet

• Çip endüstrisi 1958-1960’larda ABD’de başladı.

• Bugün tasarımda ABD, üretimde Tayvan (TSMC) ve Güney Kore (Samsung) lider.

• TSMC en büyük ve en ileri çip üreticisi.

• Çipler, modern dünyanın tüm elektronik altyapısında kullanılır.

• İlk çipler, öncelikle askerî ve uzay projelerinde kullanıldı.