editor
Modern yaşamda, buzdolaplarımızın ve dolaplarımızın arkasında unuttuğumuz son kullanma tarihi geçmiş gıda maddeleriyle karşılaşmak yaygındır. Ancak, Çin’in kuzeybatısında gerçekleştirilen arkeolojik kazılar, yaklaşık 3.600 yıl öncesine ait peynir örneklerinin Mumyalanmış Cesetlere yapışmış halde bulunduğunu ortaya koymuştur. Bu durum, gıda koruma yöntemleri ve antik beslenme alışkanlıkları hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.
Mumyalanmış Cesetlerdeki Peynir Örnekleri
İnsan kalıntıları, 1990’larda Çin’in Tarım Havzası’ndaki Xiaohe Mezarlığı’nda keşfedilen tabutlardan elde edilmiştir. Bu mumyalanmış cesetlerin bazılarında, peynir olarak tanımlanan beyaz bir maddeye rastlanmıştır. Çin Bilimler Akademisi’nden bilim insanları, modern analiz tekniklerini kullanarak bu örneklerin inek ve keçi DNA’sını doğrulamayı başarmışlardır. Analizler, bu maddenin kefir taneleri ile bakteri ve maya karışımından oluşan fermente bir gıda olan kefir peyniri olduğunu ortaya koymuştur.
Peynirin Tarihsel Önemi
Paleontolog Qiaomei Fu, bu buluntunun “dünyada şimdiye kadar keşfedilen bilinen en eski peynir örneği” olduğunu belirtmiştir. Peynir gibi gıda maddelerinin binlerce yıl boyunca korunmasının son derece zor olduğu, bu buluşu nadir ve değerli bir fırsat haline getirmektedir. Kefir peynirinde yüksek düzeyde Lactobacillus kefiranofaciens bakterisinin varlığı, bu mikropların kefirin mayalanmasındaki önemli rolünü ortaya koymaktadır. Günümüzde de bu mikroorganizmalar, benzer peynirlerin üretiminde kullanılmaktadır.
Antik Bakterinin Kökenleri ve Fonksiyonu
Araştırmacılar, antik L. kefiranofaciens türünü Tibet’ten gelen ilgili bir türle ilişkilendirerek, bakterilerin kökeninin daha önce varsayıldığı gibi Rusya değil, Tibet olduğunu göstermiştir. Bu probiyotik kefir tanelerinin, peynirin raf ömrünü uzatmak ve antik dünyada yaygın olan laktoz intoleransıyla mücadele etmek için kullanıldığı düşünülmektedir. Bu süreç, insanların çiftlik hayvanları tarafından üretilen sütü güvenli bir şekilde sindirmesine olanak tanımıştır.
İnsan Bağırsağı Üzerindeki Etkiler
Ekip, incelenen antik L. kefiranofaciens’in insan bağırsağında bağışıklık sistemi tepkilerini tetikleme olasılığının daha yüksek olduğunu vurgulamaktadır. Bu durum, bakterinin zaman içinde insan konakçılarıyla daha uyumlu hale gelirken, sütü fermente etme yeteneklerini de geliştirdiğini göstermektedir. Fu, “Bu, bir bakterinin son 3.000 yıl içinde nasıl evrimleştiğini gözlemlememize olanak tanıyan eşi benzeri görülmemiş bir çalışma” demektedir.
Sonuç
Peynir tüketiminin izleri yaklaşık 7.000 yıl öncesine kadar sürülebilir. Ancak, zamanla elde kalan kanıtlar oldukça sınırlıdır. Yeni çalışma, 2014 tarihli araştırmalarla ilişkilendirilen kefir peyniri varlığını desteklemekte ve bu maddelerin mezarlardaki varlığı ile ilgili sorulara ışık tutmaktadır. Antik peynirin incelenmesi, atalarımızın beslenme biçimlerini ve kültürlerini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. Fu, “Bu sadece bir başlangıç ve bu teknolojiyle daha önce bilinmeyen diğer eserleri de keşfetmeyi umuyoruz” ifadeleriyle bu alandaki araştırmaların önemini vurgulamaktadır.
