editor
Türkiye’nin Milli İstihbarat Teşkilatı tarafından gerçekleştirilen büyük bir mahkum takas operasyonunu detaylarını ve bu operasyonun dünya medyasında nasıl gündeme alındığını Türkiye’de merak konusu. Operasyon, ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus‘tan toplam 26 mahkumun yer aldığı önemli bir değişim olarak öne çıkıyor. Bu takas, Soğuk Savaş sonrası dönemde gerçekleştirilen en büyük operasyona olması nedeniyle uluslararası medyada büyük yankı bulmasına neden oldu.
Uluslararası basında, Türkiye’nin bu operasyonu koordine etmesi geniş bir şekilde haberleştirildi. Önde gelen medya organları, özellikle The New York Times, Washington Post ve BBC, Türkiye‘nin bu süreçteki rolüne vurgu yaparak operasyonun karmaşıklığını ve önemini ön plana çıkardı. Medyada bu takasın, Rusya ve Batı arasındaki ilişkilerde bir dönüm noktası olarak değerlendirildiği dikkat çekiyor. Soğuk Savaş sonrası dönemdeki en düşük ilişkiler seviyesinde böyle bir mahkum değişiminin gerçekleşmesi, iki taraf arasındaki gerginliğin çözümüne yönelik önemli bir adım olarak görülüyor.
Türkiye’nin Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) tarafından yürütülen kapsamlı bir mahkum takas operasyonu uluslararası basında geniş yer buldu.
Türkiye Perşembe günü ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus’tan 26 mahkûmun katıldığı büyük bir takas operasyonu düzenledi. Operasyon kapsamında aralarında iki çocuğun da bulunduğu 10 mahkum Rusya’ya, 13’ü Almanya’ya ve üçü de ABD’ye gönderildi.
Serbest bırakılanlar arasında Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich, eski ABD Deniz Piyadesi Paul Whelan, Alman paralı asker Rico Krieger, Rus muhalif Ilya Yashin ve Rusya Federal Güvenlik Servisi görevlisi Vadim Krasikov gibi tanınmış isimler yer alıyor.
Uluslararası medya, Türkiye’nin yedi ülkeyi kapsayan önemli bir esir takasını koordine eden MİT’i geniş bir şekilde haberleştirdi. The New York Times, The Washington Post ve BBC gibi yayın organları Ankara’nın tüm taraflarla olan bağları nedeniyle oynadığı kritik role odaklanarak operasyonun karmaşıklığı ve kapsamının altını çizdi.
Amerika Birleşik Devletleri The New York Times gazetesi operasyonu “Gazeteciler ve Muhalifler Rusya ile Mahkum Takasında Serbest Bırakıldı” başlığıyla duyurdu. Haberde, Gershkovich ve diğerlerinin Türkiye’nin kolaylaştırıcılığında Rusya ve Batı arasında on yıllardır gerçekleştirilen en kapsamlı takasla serbest bırakıldığı belirtilirken, Sovyetler Birliği’nin çöküşünden bu yana ilk kez Moskova’nın önde gelen muhalifleri serbest bıraktığı vurgulandı. Washington Post ise takası bir “dönüm noktası” olarak nitelendirirken, yedi ülkeyi kapsayan takasın karmaşıklığına ve ölçeğine dikkat çekti. Yazıda ayrıca takasın Soğuk Savaş’tan bu yana ABD-Rusya ilişkilerindeki “en düşük noktalardan” birinde gerçekleştiğine dikkat çekildi. The Post, Türk istihbaratının tarihteki en “karmaşık” takaslardan birini başarıyla koordine ettiğini belirtti. Wall Street Journal ise haberine “WSJ Muhabiri Evan Gershkovich Özgür” başlığını atarak Gershkovich’in serbest bırakılmasının ve genel takasın önemini vurguladı ve bunu Soğuk Savaş’tan bu yana en büyük Doğu-Batı esir takası olarak tanımladı.
CNN, Gershkovich ve Whelan’ın serbest bırakılmasına odaklanarak operasyonu “tarihi” olarak nitelendirdi. Associated Press, operasyonun Sovyet sonrası dönemden bu yana en büyük esir takası olduğunu vurgulayarak “şaşırtıcı” boyutuna ve takasa giden gizli müzakerelerin yıllarca sürdüğüne dikkat çekti.
Birleşik Krallık The Times gazetesi takasın Ankara’da gerçekleştiğine dikkat çekerek Türkiye’nin geçmişteki mahkum takaslarını kolaylaştıran geçmişine dikkat çekti. Haberde Türkiye’nin 2022 yılında Rus bir pilot ile ABD’li eski bir deniz piyadesinin takasındaki rolü hatırlatıldı. Sky News operasyonun büyüklüğüne ve çok sayıda yüksek profilli kişinin serbest bırakılmasına vurgu yaparak operasyonu Soğuk Savaş’tan bu yana gerçekleşen en büyük takas olarak nitelendirdi. BBC takası çok sayıda ülkenin ve yüksek profilli tutukluların dahil olduğu modern tarihteki en büyük ve en “olağandışı” takaslardan biri olarak duyurdu. The Guardian Rusya’da tutuklu bulunan çok sayıda yabancı vatandaşın ve Rus siyasetçinin serbest bırakılmasını içeren operasyonun Ankara’da gerçekleştiğini bildirdi.
Avrupa’da yayın yapan İsviçre kamu yayın kuruluşu RSI ve Almanca yayın yapan İsviçre televizyon kanalı SRF, MİT’in yedi ülke ve yedi uçağın katılımını vurgulayarak takas operasyonunu koordine ettiğini bildirdi. Bir diğer İsviçre yayın kuruluşu Tages-Anzeiger ise operasyonun başarısını Ankara’nın hem Moskova hem de Batı ile olan güçlü bağlarına bağladı.
Hollanda’dan AD ve Trouw gazeteleri takasın Soğuk Savaş’tan bu yana gerçekleştirilen en büyük takas olduğuna dikkat çekerek Türkiye’nin arabuluculuğuna vurgu yaptı. NRC aralarında Evan Gershkovich ve Paul Whelan’ın da bulunduğu çok sayıda tutuklunun serbest bırakılmasını detaylandırarak Türkiye’nin koordinasyonuna dikkat çekti.
Fransız Le Parisien gazetesi takası Soğuk Savaş’tan bu yana gerçekleşen en önemli takaslardan biri olarak nitelendirdi ve Gershkovich ile Whelan’ın serbest bırakılmasına vurgu yaptı. Le Monde ve Liberation gazeteleri takasın kapsamına dikkat çekerek yedi ülkeyi kapsadığını ve Türkiye’nin kolaylaştırıcılığında gerçekleştiğini vurguladı. Belçika’nın De Morgen gazetesi de Ankara’nın bu önemli esir takasındaki rolüne vurgu yaptı. Asya-Pasifik Avustralya’nın ABC ve News.com.au gazeteleri Türkiye’nin koordinasyonunda gerçekleşen operasyonu Soğuk Savaş’tan bu yana gerçekleşen en büyük operasyon olarak nitelendirdi. India Today ise ABD vatandaşlarının Rusya tarafından serbest bırakılmasına odaklanarak Ankara’nın koordinasyonunda gerçekleşen bu önemli takas operasyonuna dikkat çekti.
