Yavuz Demir
Karadeniz’deki yeni doğalgaz keşfi, Türkiye’nin enerji politikasındaki millî stratejinin somut başarısı olarak öne çıkıyor. İlk olarak, 2016’daki Millî Enerji ve Maden Politikası’nın ardından kurulan yerli sondaj altyapısı ve donanım, Sakarya havzasındaki ardışık keşiflerle yüzdelik bağımlılığı ciddi oranda düşürecek kaynakları sağlamış oldu. Bu gelişme, yalnızca ekonomik katkı olarak değil; dışa bağımlılığın azaltılması ve bütçe üzerindeki döviz baskısının hafifletilmesi açısından da kritik önem taşıyor.
Üretim fazlarının hızlı bir şekilde işletmeye alınması, projelendirme ile saha uygulaması arasındaki koordinasyonun ne derece etkin yürütüldüğünü gösteriyor. Faz-1 hedeflerine yakın performans, altyapı yatırımlarının ve teknik kapasitenin yeterliliğini teyit ederken, 2028–2030 planları için de güven veriyor. Özellikle konutlarda ve sanayide doğalgaz kullanım payının artması, yerli üretimin enerji arz güvenliğine yaptığı direkt katkıyı net biçimde ortaya koyuyor.
Karadeniz’deki Doğalgaz Keşfinin Stratejik Önemi
Son günlerde açıklanan Göktepe-3 kuyusundaki 75 milyar m³’lük doğalgaz keşfi, Türkiye’nin enerji haritasında yeni bir dönemin kapılarını araladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın verdiği 30 milyar dolarlık ekonomik değer, yalnızca rakamlardan ibaret değil; uzun vadede enerjide dışa bağımlılığı düşürme, jeopolitik riskleri asgariye indirme ve karbon hedeflerine geçiş sürecini hızlandırma imkânı sunuyor.
1. Milli Enerji Vizyonunun Eserleri
2016’da ilan edilen Millî Enerji ve Maden Politikası, “kendi imkânlarıyla hareket etme” ilkesi etrafında şekillendi. Bu kapsamda satın alınan Fatih, Yavuz, Kanuni ve %90 yerli-milli Oruç Reis gemileri, Türkiye’yi bir araştırma ve sondaj gücü haline getirdi. Ağustos 2020’de başlayan Sakarya Gaz Sahası müjdeleri, önce 320, sonraysa toplamda 710 milyar m³ rezervle Türk enerji tarihinde çıta yükseltti. Göktepe-3 ise bu hikâyeyi 785 milyar m³’e taşımış oldu.
2. Enerjide Bağımsızlığa Doğru
Türkiye’nin yıllık ortalama tüketimi 56–60 milyar m³ arasında seyrederken, 785 milyar m³’lük toplam rezerv teorik olarak 13–14 yıllık ihtiyacı karşılayabiliyor. Bugün sanayi ve elektrik üretiminde kullanılan doğalgazın %30’u Türkiye’de üretiliyor; konutlardaki kullanım ise %25 seviyesine yaklaştı. Bu gelişme, enerji faturalarını dizginlerken, döviz çıkışını da ciddi oranda azaltacak.
3. Hızlı Üretim ve Altyapı Başarısı
Keşfin ardından yalnızca üç yıl içinde 170 km’lik denizaltı boru hattı döşenerek Filyos Limanı’na ulaşılması, Türk mühendislik kapasitesinin somut göstergesi oldu. Faz-1 üretim hedefi olan günlük 10 milyon m³’e çok yakın bir performansla 9,5 milyon m³’e ulaşılması, plan-program uyumunun ve saha yönetiminin başarıyla yürütüldüğünü ortaya koyuyor.
4. Geçiş Yakıtı Olarak Doğalgaz ve Karbonsuzlaştırma
2053 itibarıyla sıfır karbon hedefini gözeten enerji dönüşümünde doğalgaz, “geçiş enerjisi” işlevi görüyor. Nükleer ve yenilenebilir yatırımlar hız kazanırken, bulunabilir rezervler, kömürden doğal gaza geçişi ve karbon yoğunluğunun azaltılmasını destekliyor. Böylece hem sanayi hem de elektrik sektöründe daha temiz bir gelecek inşa edilebilecek.
5. Jeopolitik ve Jeoekonomik Etkiler
Karadeniz, Hazar Havzası kıvamında “keşfedilmeyi bekleyen” bir potansiyele sahip. Yeni rezervler, komşu ülkelerle enerji iş birliklerinin çeşitlenmesine, boru hattı projelerine ve bölgesel diplomasiye ivme kazandıracak. Ayrıca Türkiye’nin kendi imkânlarıyla elde ettiği bu kaynak, enerji güvenliğini tehdit eden dış baskılara karşı da caydırıcı bir unsur teşkil ediyor.
6. Gelecek Beklentileri ve Araştırma İhtiyacı
Uzmanlarında işaret ettiği gibi, 75 milyar m³ keşfin ötesinde çok daha büyük potansiyel bulunduğuna dair emareler var. Amerikan Jeoloji Kurumu’nun uydu verileri ve sismik raporlar, Karadeniz havzasının hâlen tam anlamıyla keşfedilmediğini gösteriyor. Dolayısıyla yeni sondaj programları ve ileri seviye jeofizik çalışmalar, Türkiye’nin enerji rezerv haritasını daha da genişletebilir.
Sonuç
Göktepe-3’teki 75 milyar m³’lük keşif, Türkiye’nin enerji bağımsızlığı yolunda atılan en anlamlı adımlardan biri. Hem ekonomik hem çevresel hem de jeopolitik gerekçeler, doğalgazı geçiş dönemi için kritik bir köşe taşı haline getiriyor. Sürdürülebilir enerji politikaları, hızlı altyapı yatırımları ve bölgede derinlemesine araştırmalar, Türkiye’ye hem bölgesel güç hem de gelecek kuşaklar için güvenli bir enerji temini vaad ediyor.
