editor
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) yapılacak kritik seçimler öncesinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile IKBY Başkanı Neçirvan Barzani’nin gerçekleştirdiği görüşme, hem bölgesel hem de uluslararası dengeler açısından büyük önem taşıyor. Bu yazıda, Kuzey Irak’taki seçim sürecinin Türkiye ve bölge için neden bu kadar kritik olduğunu ve Erdoğan ile Barzani’nin hangi konuları ele aldığını irdeleyeceğiz.
Ziyaretin Zamanlaması: Bölgede Artan Gerilimler
Görüşmenin en dikkat çeken noktalarından biri zamanlaması. Türkiye, Irak’ın Kürt bölgesiyle hem siyasi hem de güvenlik alanında uzun yıllardır yakın ilişkiler içinde. Ancak son dönemde hem Suriye hem de İran kaynaklı gelişmeler bu ilişkileri daha karmaşık hale getirdi. Suriye’nin kuzeyinde artan çatışmalar ve İran’ın bölgede yükselen nüfuzu, Türkiye’nin güvenlik endişelerini artırmış durumda.
Aynı zamanda, IKBY’deki iki güçlü parti – Barzani’nin liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Talabani ailesinin yönettiği Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) – arasındaki rekabetin seçim sürecinde daha da şiddetlenmesi bekleniyor. Bu seçim, bölgenin geleceği ve Türkiye’nin stratejik çıkarları açısından büyük önem taşıyor.
Türkiye’nin IKBY Üzerindeki Stratejik Kaygıları
Türkiye’nin Irak Kürt bölgesi ile ilişkilerindeki en önemli gündem maddelerinden biri, İran’ın bölgede artan etkisi. Talabani’nin Süleymaniye bölgesindeki güçlerinin İran’a olan yakınlığı, özellikle İran yanlısı milis grupların faaliyetleri, Türkiye’yi uzun süredir rahatsız ediyor. Barzani, bölgedeki İran etkisinden rahatsız olan bir aktör olarak Türkiye ile iş birliği yaparken, Talabani ve KYB’nin İran ile daha sıkı bağları bulunuyor. Seçim sürecinde KYB’nin bu bağları kullanarak KDP’yi zayıflatma girişimleri, Erbil’de ciddi bir tedirginlik yaratmış durumda.
Bu bağlamda, Barzani’nin Erdoğan ile gerçekleştirdiği görüşmede, yaklaşan seçimlerin şeffaflığına ve İran’ın bölgedeki etkinliğine dair görüş alışverişinde bulunduğu tahmin ediliyor. Türkiye, İran destekli bir IKBY yönetiminin, hem ekonomik hem de güvenlik alanlarında Türkiye’nin aleyhine sonuçlar doğurmasından endişe ediyor.
PKK ve KYB: Türkiye ve Barzani’nin Ortak Endişesi
Barzani ve Türkiye’yi yakınlaştıran diğer önemli bir faktör ise PKK’nın bölgede artan varlığı. KYB, PKK ile işbirliği yaparak Erbil üzerinde baskı kurmaya çalışırken, Türkiye bu durumu kendi güvenliği açısından büyük bir tehdit olarak görüyor. Türkiye’nin, KYB’yi PKK ile işbirliğini sonlandırması yönünde uzun süredir diplomatik baskı yaptığı biliniyor. Barzani de bu konuda Türkiye ile aynı çizgide yer alıyor, çünkü PKK’nın hem IKBY’deki gücünün artması hem de İran ile yakınlaşması Barzani’nin yönetimi için ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Seçim Sonuçları Ne Anlama Gelecek?
20 Ekim’de yapılacak seçim, IKBY’nin siyasi dengelerini yeniden şekillendirebilir. Eğer KYB, seçimlerde hile yaparak kazanırsa, Erbil’in bu sonuçları kabul etmemesi olası. Bu durumda bölge içinde daha büyük bir çatışma ve gerilim yaşanabilir. Seçim sonuçları sadece iç siyaseti değil, Türkiye ve bölge ülkeleriyle olan ilişkileri de doğrudan etkileyecek.
Türkiye, IKBY’de istikrarın korunmasından yana. Ancak Talabani’nin seçim zaferi, Süleymaniye’nin İran yanlısı çizgisinin güçlenmesi anlamına gelecek ve bu da Türkiye’nin çıkarlarına aykırı bir gelişme olarak değerlendirilecek. Ayrıca, seçim süreci sonrası Türkiye’nin Süleymaniye’ye uyguladığı ambargonun kaldırılması da KYB’nin PKK ile olan ilişkisine bağlı olabilir.
Bölgesel Etkiler: Suriye ve İran Dengesi
Erdoğan-Barzani görüşmesinde sadece Irak Kürt Bölgesi değil, Suriye’deki gelişmelerin de masaya yatırıldığı tahmin ediliyor. Suriye’nin kuzeyinde PKK’nın varlığı, Türkiye için büyük bir güvenlik tehdidi olarak görülüyor. Bu bağlamda, Barzani’nin de Suriye’deki PKK varlığını zayıflatacak çözümlere destek vermesi bekleniyor.
Sonuç olarak, Erdoğan ve Barzani görüşmesi, sadece iki lider arasındaki diplomatik bir buluşma olmanın ötesinde, bölgenin geleceğini şekillendirecek stratejik bir öneme sahip. Kuzey Irak’taki seçimler, İran’ın bölgede artan etkisi ve PKK tehdidi gibi unsurlar, Türkiye’nin bölge politikasını belirlemede kritik rol oynuyor. Seçim sonuçları ne olursa olsun, bu görüşme, Türkiye’nin bölgedeki etkisini koruma mücadelesinde önemli bir adım olarak değerlendirilmeli.
