editor
- Sabit Faiz, Bir Sinyal mi?
- Enflasyon Gerçekten Düşüyor mu?
- Neden Şimdi Sabit? Jeopolitik Etkiler mi?
- Faiz İndirimi Ne Zaman Gelecek?
- Sonuç: Sakinleşen Ekonomi, Fırtınalı Coğrafya
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), haziran ayı Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizini yüzde 46’da sabit tuttu. Piyasa beklentileri de bu yöndeydi. Ancak bu kararın satır araları ve zamanlaması, klasik bir “beklentiye paralel” duruşun ötesine geçiyor. Çünkü ortada yalnızca bir ekonomi kararı değil, aynı zamanda jeopolitik bir hassasiyet de var.
Sabit Faiz, Sinyal Değil mi?
TCMB’nin nisan ayında sürpriz biçimde 350 baz puanlık faiz artışına gitmesinin ardından haziranda sabit tutma kararı, birçok çevrede “şahin duruşun sonuna mı gelindi?” sorusunu gündeme getirdi. Karar metnindeki en dikkat çeken değişiklik ise şu oldu:
“Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır” ifadesi çıkarıldı, yerine daha nötr olan
“Tüm para politikası araçları etkili şekilde kullanılacaktır” ibaresi eklendi.
Bu dil değişikliği, bazı ekonomistler tarafından bir “faiz indirim sinyali” olarak okundu. Çünkü Merkez Bankası, ilk defa sıkılaşma değil, “araç çeşitliliğiyle” enflasyonla mücadeleyi vurguladı. Bu, temkinli bir geçiş sürecinin başladığını gösteriyor olabilir.
Enflasyon Düşüyor mu Gerçekten?
Metinde, enflasyonun ana eğiliminde mayısta başlayan düşüşün haziranda da sürdüğü ifade edildi. Ancak bu düşüş büyük oranda baz etkisinden kaynaklanıyor. Enflasyon beklentileri hâlâ yüksek seyrediyor. Kurul da bu riske dikkat çekiyor:
“Fiyatlama davranışları dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam etmektedir.”
Yani enflasyon, teknik olarak düşüşte olabilir ama beklenti bazlı bir iyileşmeden söz etmek için henüz erken.
Peki Neden Şimdi Sabit? İsrail-Rusya Savaş Gölgesi mi?
Karar metninde bu defa jeopolitik risklere özel bir paragraf ayrılması da dikkat çekici:
“Jeopolitik gelişmelerin ve küresel ticarette artan korumacılığın dezenflasyon sürecine olası etkileri yakından takip edilmektedir.”
İsrail’in hem İran hem de Hizbullah ile girdiği örtük savaşın genişleme riski, Rusya-Ukrayna savaşının yeni bir cepheye dönüşme ihtimali ve küresel enerji fiyatlarındaki oynaklık… Tüm bunlar, Türkiye gibi enerji ithalatçısı ve kırılgan finansal dengelere sahip bir ülke için ciddi belirsizlikler yaratıyor.
Bu bağlamda TCMB’nin faizi sabit tutması, sadece içeriye değil dışarıya da mesaj içeriyor: “Dalgalı küresel ortamda para politikasında aceleci değiliz.”
Faiz İndirimi Gelecek mi?
Metnin tonu, ilk defa “şartlar uygun olursa indirime açık bir pencere” bırakıyor. Ancak bu, temmuz ayında hemen bir faiz indirimi anlamına gelmez. Büyük ihtimalle temmuzda da faiz sabit kalacak, ama ağustos veya eylülde, baz etkisinin iyice güçlendiği, yıllık enflasyonun 30’lu seviyelere indiği bir dönemde, Merkez Bankası kontrollü bir indirim süreci başlatabilir.
Ancak burada belirleyici olan tek unsur veriler değil, siyasi irade ve uluslararası gelişmeler olacak. Çünkü faiz indirimi, sadece ekonomik değil, aynı zamanda politik bir karar.
Sakinleşen Ekonomi, Fırtınalı Coğrafya
TCMB’nin faiz kararındaki istikrar, kısa vadede kurda ani bir sıçramaya yol açmasa da orta vadede beklentileri yönlendirmek adına kritik. Kurulun söylem değişikliği, dezenflasyonun oturduğu varsayımıyla birlikte, yılın ikinci yarısına dair bir yön çiziyor.
Ama bu yön, hem içerideki siyasi ajanda hem de dışarıdaki sıcak gelişmelerle şekillenecek. Çünkü ekonomi artık sadece rakamlarla değil, roketlerle de şekilleniyor.
